Prawa kobiet w ciąży, w czasie porodu i połogu – standardy opieki

Co to są standardy opieki

Są to rozporządzenia ministra zdrowia, obowiązujące w placówkach medycznych w całej Polsce, wydane na podstawie współczesnej wiedzy medycznej, opisujące procedury postępowania z kobietą w ciąży fizjologicznej (prawidłowej), podczas porodu fizjologicznego, w połogu oraz w opiece nad noworodkiem. W naszym kraju obowiązują standardy określone ustawą z 2012 r. i będą obowiązywały co najmniej do 31 grudnia 2018 r. Szykowane są zmiany, ale o ich całokształcie nic pewnego nie wiadomo, dlatego na razie nie możemy ich przedstawić w tym artykule.

Ciąża – jakie prawa ci przysługują w opiece zdrowotnej

Przede wszystkim przysługuje Ci dość szczegółowa opieka medyczna, obejmująca swoim zakresem cały przebieg ciąży, wiele konsultacji i badań, których pełen wykaz, sprawdzisz tutaj (na stronie 4).

Dodatkowo od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje w Polsce ustawa pt. „Za życiem”. Dotyczy ona „szczególnych uprawień kobiet w ciąży do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych w aptekach”. Chodzi tutaj o sytuację kolejek do lekarzy specjalistów, pracujących na NFZ.

Ustawa nakazuje, aby kobiecie w ciąży – po okazaniu zaświadczenia, że jest ciężarną – wizyta u specjalisty przysługiwała w dniu zgłoszenia się, a jeśli to niemożliwe, w ciągu 7 dni od zgłoszenia się do rejestracji, poza kolejnością wynikającą z prowadzonej listy oczekujących. Dotyczy to również przyjęć do szpitala. Każdorazową odmowę przyjęcia ciężarnej przez specjalistę w ciągu 7 dni, należy zgłaszać wprost do ministerstwa zdrowia.

Od 21 tygodnia ciąży przysługuje Ci opieka położnej refundowana przez NFZ. Masz prawo do 2 wizyt tygodniowo, położna pomoże rozpoznać Twoje potrzeby i ułożyć zgodnie z nimi plan edukacji oraz plan porodu. Położną można wybrać tak, aby nawiązała się między wami nić porozumienia.

Poród – najpiękniejszy i najtrudniejszy moment dla mamy i dziecka

W Polsce dziecko możesz urodzić w szpitalu, w Domu Narodzin lub we własnym domu.

Gdy znajdziesz się w miejscu, w którym będziesz rodzić dziecko, personel powinien  Ci się przedstawić, stworzyć miłą atmosferę, szanować Twoją intymność, informować Cię o każdym działaniu i zapoznać się z Twoim planem porodu. Powinni także omówić z Tobą sposoby uśmierzania bólu. Każdorazowo musisz wyrazić zgodę na badania i interwencje zarówno dotyczące Ciebie, jak i Twojego dziecka. Masz prawo do obecności osoby bliskiej przez cały czas trwania porodu.

Ponadto masz prawo do przyjmowania dogodnej dla siebie pozycji porodowej, do zażywania ruchu, przyjmowania masażu, brania prysznica lub kąpieli, swobodnego zachowania (np. krzyku), parcia w dogodnej pozycji, picia kiedy potrzebujesz i domagania się ochrony krocza.

Personel medyczny nie ma prawa wykonywać lewatywy, golić czy nacinać krocze bez Twojej zgody.

Pierwsze chwile i tygodnie macierzyństwa

Bardzo ważny jest kontakt „ciało do ciała” zaraz po urodzeniu dziecka nawet przez 2 godziny. Dzięki temu jego ciało kolonizowane jest przez przyjazne bakterie, które pomogą mu uchronić się przed tymi chorobowymi. Ocena dziecka w skali Apgar możliwa jest podczas jego przybywania na Twoim brzuchu, zaś ważenie i mierzenie może odbyć się 2 godziny po porodzie. W tym czasie personel będzie wykonywał jeszcze niezbędne obserwacje i zabiegi (III faza porodu).

Położna będzie zachęcać Cię do podjęcia próby karmienia piersią. Musi także udzielać ci skutecznej pomocy w tym zakresie i przekazać informacje dlaczego karmienie piersią jest ważne.

W czasie połogu położna powinna odwiedzić Cię w domu co najmniej 4 razy, pierwszy raz w ciągu 48 godzin od otrzymania przez przychodnię powiadomienia o urodzeniu dziecka. Będzie kontrolowała przebieg połogu, obkurczanie się macicy, gojenie się krocza, usunie z niego szwy jeśli miałaś je zakładane (te po cesarskim cięciu można usunąć tylko w przychodni przyszpitalnej).  Jej zadaniem jest także pomoc w nauce przystawiania dziecka do piersi, odpowiadanie na każde Twoje pytanie dotyczące Ciebie lub opieki nad noworodkiem. 

ZOBACZ TAKŻE: 

Pierwsza w ciąży wizyta u lekarza – co powinnaś wiedzieć? >>